หนึ่งในปัญหาที่คุณผู้หญิงและคุณผู้ชายหลายคู่ที่กำลังพยายามมีบุตรด้วยกันต้องเจอ นั่นก็คือการตั้งครรภ์แล้วเกิดภาวะแท้งหลายครั้ง ไม่สามารถมีลูกได้สักที  เมื่อสังเกตตัวเองแล้วก็มั่นใจว่าดูแลตัวเองและคู่รักได้เป็นอย่างดี แต่ทำไมเจ้าหนูน้อยก็ยังไม่มา นั่นอาจเกิดจากภาวะ Antiphospholipid syndrome ก็ได้ค่ะ เพราะเป็นภาวะที่หลายคนอาจยังไม่รู้ว่า เป็นสาเหตุที่ทำให้คุณผู้หญิงตั้งครรภ์แท้งหรือมีลูกยากได้ วันนี้ SAFE Fertility Group เลยขอเชิญชวนคุณผู้หญิงและคุณผู้ชายมาทำความรู้จักกับภาวะนี้ให้มากขึ้นเพื่อหาทางให้เจ้าตัวน้อยมาอยู่ด้วยกันไวๆ กันค่ะ

Antiphospholipid Syndrome คืออะไร?

Antiphospholipid Syndrome (APS) เป็นภาวะที่เกิดจากความผิดปกติของภูมิคุ้มกันร่างกายทำลายตัวเอง โดยร่างกายได้สร้างสารต้าน Phospholipid ออกมาเอง ซึ่ง Phospholipid นี้เป็นส่วนประกอบของเซลล์ที่มีหน้าที่สำคัญในระบบต่างๆ ของร่างกาย เมื่อร่างกายสร้างสารต้านนี้ไปกำจัดก็จะทำให้เซลล์ของร่างกายทำงานผิดปกติหรืออ่อนแอลงนั่นเองค่ะ

อาการของคนที่มีภาวะ Antiphospholipid Syndrome

หากใครที่มีภาวะดังกล่าว เลือดจะแข็งตัวง่ายกว่าปกติ มีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำหรือหลอดเลือดแดงได้ทุกส่วนของร่างกาย ทั้งนี้ผลกระทบและความรุนแรงขึ้นอยู่กับว่าลิ่มเลือดที่แข็งตัวนี้ไปอุดตันที่หลอดเลือดของอวัยวะส่วนใดนั่นเองค่ะ

คุณผู้หญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะ Antiphospholipid Syndrome จะมีอาการอย่างไร?

สำหรับหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะดังกล่าวจะทำให้เกิดการแท้งติดต่อกันหลายครั้ง หรือหากไม่แท้ง ก็สามารถเกิดปัญหาเกี่ยวกับทารกในครรภ์ได้ ไม่ว่าจะเป็นภาวะที่ทารกเจริญเติบโตช้ากว่าอายุครรภ์ หรืออาจทำให้ทารกเสียชีวิตในครรภ์ แล้วยังเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด รวมถึงภาวะครรภ์เป็นพิษได้เช่นเดียวกันค่ะ

รู้หรือไม่? … คุณผู้หญิงมีความเสี่ยงเป็น Antiphospholipid Syndrome มากกว่าคุณผู้ชาย

จากการศึกษาในประเทศไทยพบว่ากลุ่มเสี่ยงที่จะมีภาวะ Antiphospholipid Syndrome คือเพศหญิงมากกว่าเพศชาย โดยทำการศึกษาแล้วพบว่าคนที่เป็นภาวะ นี้ 0.5% ซึ่งเป็นผู้หญิงในวัยเจริญพันธุ์มากถึง 70% และเป็นผู้ป่วยที่มีอายุมากกว่า 50 ปี 12% อีก 50% ของผู้ป่วยโรคนี้ไม่เคยมีประวัติลิ่มเลือดอุดตันมาก่อน และ 1% ของผู้ป่วยมีอาการของโรคอย่างรุนแรง จากข้อมูลนี้ทำให้ SAFE Fertility Group ตระหนักถึงความสำคัญของการคัดกรองภาวะดังกล่าว สำหรับการวางแผนมีบุตรในคุณผู้หญิงที่เป็นกลุ่มเสี่ยง

ใครที่ควรตรวจ Antiphospholipid Syndrome

• คนที่ตั้งครรภ์แล้วเกิดภาวะแท้งติดต่อกันโดยไม่ทราบสาเหตุมาก่อน
• คนที่ตั้งครรภ์แล้วทารกเสียชีวิตในครรภ์โดยไม่ทราบสาเหตุมาก่อน
• คนที่เป็นโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (Autoimmune Disease)
• คนที่เป็นโรคติดต่อบางประเภท เช่น โรคซิฟิลิส
• คนที่มีประวัติครอบครัวเป็น Antiphospholipid Syndrome หรือภาวะลิ่มเลือดอุดตัน

เนื่องจากคนที่มีภาวะเหล่านี้หรือมีความเกี่ยวข้องกับคนที่มีความเสี่ยงนั้นมีโอกาสที่จะเป็น Antiphospholipid Syndrome ด้วยเช่นกัน โดยการตรวจนั้นสามารถตรวจได้ทั้งในคุณผู้หญิงที่ยังไม่ตั้งครรภ์และตั้งครรภ์แล้ว

วิธีตรวจ Antiphospholipid Syndrome

การตรวจหา Antiphospholipid Syndrome นั้น ตรวจโดยการเจาะเลือดของคุณผู้หญิงที่วางแผนมีบุตรเพื่อนำไปหาสารต้าน Phospholipid ซึ่งควรตรวจ 2 ครั้ง โดยตรวจห่างกัน 3 เดือน เพื่อให้ทราบผลที่ชัดเจน

Antiphospholipid Syndrome ยังสามารถตั้งครรภ์ได้หรือไม่?

การตั้งครรภ์นั้นจำเป็นต้องอาศัยหลายปัจจัยด้วยกัน การเป็นโรค Antiphospholipid Syndrome นั้นเป็นเพียงแค่ 1 ในปัจจัยที่ทำให้มีบุตรยาก ซึ่งเมื่อทำการรักษาแล้ว ก็มีโอกาสตั้งครรภ์ได้ปกติค่ะ โดยคุณผู้หญิงและคู่รักที่ต้องการมีบุตรนั้นควรได้รับการปรึกษาจากคุณหมอและทำการตรวจคัดกรองเพื่อให้สามารถตั้งครรภ์ในสภาวะครรภ์ปกติมากที่สุดนะคะ

เราจะเห็นได้ว่าภาวะมีบุตรยากนั้นอาจไม่ได้มาจากการดูแลตัวเองไม่ดีพอ แต่สามารถมาจากการการเป็นโรคที่ไม่มีการแสดงอาการใดๆ ออกมาให้เห็นเหมือนโรคทั่วไป เช่น  Antiphospholipid Syndrome นี่เอง ซึ่ง SAFE Fertility Group เราไม่ได้ให้คำปรึกษาเพื่อแนะนำวิธีการดูแลตนเองแก่คุณผู้หญิงและคุณผู้ชายที่ต้องการมีลูกเท่านั้น แต่เรายังช่วยหาสาเหตุของการมีบุตรยากด้วยการตรวจคัดกรองโรค Antiphospholipid Syndrome รวมถึงสาเหตุของภาวะมีบุตรยากอื่นๆ เพื่อหาวิธีให้คุณผู้หญิงและคุณผู้ชายได้มีเจ้าหนูน้อยมาอยู่ด้วยกันไวๆ ด้วยเช่นกันค่ะ

แหล่งอ้างอิงข้อมูล:

https://www.si.mahidol.ac.th/th/tvdetail.asp?tv_id=700

https://w1.med.cmu.ac.th/obgyn/index.php?option=com_content&view=article&id=948:antiphospholipid-syndrome&catid=45&Itemid=561

เรียบเรียงโดย: ทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ SAFE Fertility Group