การแช่แข็งเซลล์ไข่คืออะไร
การแช่แข็งเซลล์ไข่ คือการเก็บรักษาภาวะการเจริญพันธุ์ของฝ่ายหญิงไว้ โดยการนำเซลล์ไข่ออกมาเก็บรักษาไว้ภายนอกร่างกายในห้องปฏิบัติการเฉพาะที่อุณหภูมิที่ต่ำมาก ๆ เพื่อรักษาคุณภาพไว้ใช้ในยามที่พร้อมสำหรับการตั้งครรภ์ในอนาคต
ทำไมถึงต้องแช่แข็งไข่
เนื่องจากจำนวนและคุณภาพของเซลล์ไข่จะลดลงตามอายุที่เพิ่มขึ้นของผู้หญิง ทำให้มีบุตรยาก เสี่ยงต่อภาวะเด็กมีโครโมโซมผิดปกติ เพิ่มภาวะแท้งบุตร ดังนั้นหากแช่แข็งไข่ไว้ในช่วงอายุที่เหมาะสม จะได้ไข่ที่คุณภาพดีและจำนวนที่พอเหมาะ ช่วยเพิ่มโอกาสการมีบุตรที่ปกติเมื่อมีความพร้อมได้
ใครบ้างที่เหมาะกับการแช่แข็งไข่
- ผู้หญิงที่ยังไม่พร้อมจะตั้งครรภ์ในขณะนี้ โดยเฉพาะเมื่ออายุมากกว่า 35 ปี
- ผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัด หรือฉายแสง ที่กระทบต่อจำนวนและคุณภาพเซลล์ไข่
- ผู้มีปัญหาด้านพันธุกรรม ชนิดที่ทำให้รังไข่เสื่อมการทำงานเร็ว เช่น Turner syndrome , Fragile X syndrome
- ผู้ที่ต้องผ่าตัดรังไข่ เช่น ถุงน้ำรังไข่ เนื้องอกรังไข่ ช็อคโกแลตซีสต์
- ผู้ที่แช่แข็งไข่เพื่อการบริจาค ซึ่งยอมรับให้ทำได้ในบางประเทศ
- กรณีรักษาเด็กหลอดแก้วแล้วสามีไม่สามารถหลั่งน้ำเชื้อได้ ไม่มีตัวอสุจิในน้ำเชื้อหรือจำนวนอสุจิไม่เพียงพอที่จะผสม
วิธีการแช่แข็งไข่ในห้องปฏิบัติการ ปัจจุบันทำอย่างไร
ในอดีตการแช่แข็งเซลล์ไข่ทำได้ยากมาก เพราะเซลล์ไข่มีขนาดใหญ่ที่สุดในร่างกายมนุษย์ และมีน้ำเป็นองค์หลัก เดิมทำการแช่แข็งโดยลดอุณหภูมิลงอย่างช้า ๆ หรือ "Slow freezing" เมื่ออุณภูมิลดลงจนถึงจุดเยือกแข็ง จะเกิดผลึกน้ำแข็งขึ้นในเซลล์ไข่ ซึ่งทำอันตรายต่อโครงสร้างเซลล์ให้เสียหาย ทำให้อัตราความสำเร็จต่ำ
ปัจจุบันได้มีการพัฒนาเทคนิคให้ดีขึ้นโดยการแช่แข็งแบบผลึกแก้ว หรือ "Vitrification" โดยใช้สารรักษาความเย็นที่เข้ามาแทนที่น้ำในเซลล์และลดอุณหภูมิของเซลล์ไข่ได้รวดเร็วมาก จนไม่เกิดผลึกน้ำแข็งชึ้นภายในเซลล์ จึงทำให้อัตราความสำเร็จสูงมาก ปัจจุบันกฎหมายอนุญาตให้แช่แข็งเซลล์ไข่ เพื่อใช้ในอนาคตได้
การเตรียมตัว
- แพทย์ทำการนัดตรวจเพื่อประเมินความพร้อมการเริ่มยากระตุ้นไข่ โดยการอัลตราซาวด์และเจาะเลือด
- เริ่มฉีดยากระตุ้นไข่ทุกวัน โดยทั่วไปเป็นระยะเวลา 8-10 วันแล้วแต่การตอบสนองของร่างกายแต่ละท่าน
- แพทย์ทำการนัดตรวจหลังฉีดยากระตุ้นไข่ประมาณ 2-3 ครั้งโดยการอัลตราซาวด์และเจาะเลือดเพื่อประเมินการตอบสนองและปรับยา เมื่อขนาดฟองไข่เหมาะสม แพทย์จะทำการนัดเก็บไข่
การเริ่มต้น:
การแช่แข็งเก็บรักษาเซลล์ไข่ (Egg Freezing)
สามารถทำได้ทุกช่วงอายุ โดยพบว่าเมื่อทำการแช่แข็งไข่ เมื่ออายุน้อยกว่า 35 ปี จะทำให้ได้จำนวนไข่และคุณภาพสูง หากอายุมากขึ้นเท่าไร อัตราการความสำเร็จของการมีบุตรจากการแช่แข็งไข่ จะลดน้อยลง เนื่องจากทั้งปริมาณคุณภาพของฟองไข่ลดลง
เด็กที่เกิดด้วยวิธีการแช่แข็งไข่มีจำนวนหลายพันคน ณ ปัจจุบันแข็งแรงดี ช่วยยืนยันว่าการแช่แข็งไข่มีความปลอดภัย ไม่เพิ่มโอกาสความผิดปกติของโครโมโซม หรือความพิการมากขึ้น เมื่อเทียบกับการตั้งครรภ์ตามธรรมชาติ
สามารถแช่แข็งไข่ไว้ได้นานตราบเท่าที่ยังมีสารรักษาความเย็นที่เพียงพอ ปัจจุบันข้อมูลที่เก็บแช่ไข่ไว้นาน 14 ปี เมื่อนำมาใช้ก็ประสบผลสำเร็จดี โดยทั่ว ๆ ไปแนะนำให้ใช้ไข่แช่แข็งก่อนอายุ 50 ปี เนื่องจากอายุเกินกว่านี้ตั้งครรภ์อาจพบภาวะแทรกซ้อนมาก
ไข่ที่ถูกแช่แข็งไว้จะถูกนำมาละลายในสารละลายเฉพาะ หลังจากนั้นจะนำมาปฏิสนธิกับอสุจิ จนเจริญเป็นตัวอ่อนในระยะที่เหมาะสมสำหรับการย้ายตัวอ่อนกลับเข้าสู่โพรงมดลูกเพื่อให้เกิดการตั้งครรภ์
การแช่แข็งเซลล์ไข่นับว่าปลอดภัยมาก ไม่ได้ทำให้จำนวนไข่ในร่างกายลดน้อยลงหรือทำให้เข้าสู่วัยหมดระดูเร็วขึ้น เพียงแต่เป็นการนำไข่ที่จะสูญเสียในแต่ละรอบเดือนนั้นมาเก็บรักษาไว้ อาจพบภาวะรังไข่ถูกกระตุ้นมากเกินหรือการติดเชื้อซึ่งพบได้น้อยมาก